The Madrasah of November

Günümüze kadar mükemmel yapısıyla ayakta kalabilen medresenin yapımına Artuklu Dönemi’nde başlanmış ve Akkoyunlu Hükümdarı Cihangiroğlu Kasım Padişah döneminde 1457-1502 yıllarında tamamlanmıştır. İki katlı, kubbeli, tek ve açık avlulu medresenin inşasında düzgün kesme taş kullanılmıştır. Plan özellikleri, taş işçiliği ve süsleme motifleri bakımından ilgi çeken yapı, cami ve türbe ile birlikte külliye içerisinde yer almaktadır. Medresenin avlusunda bir çeşme ve büyükçe bir havuz bulunmaktadır. Güneyde ovaya açık bir cepheye sahip olan medrese, Mardin yapılarının en büyüklerindendir. Açık medrese tipinde, tek bir avlu etrafında düzenlenmiş, iki katlı ve tek eyvanlıdır. Kesme taş ve tuğlalardan yapılmıştır. Güney cephesinden, bir taç kapının bağladığı beşik tonozlu bir koridordan geçilerek girilir. Batısında diğer kısımlarla girişi aynı olan, bağımsız bir mescit mekânı vardır. Doğuda iki kat boyunca yükselen camisi mevcuttur. Portalden girilen revaklı büyük avlunun etrafında, iki kat üzerine revaklar arasına dizilmiş hücrelerden oluşmaktadır. Avlunun kuzeyinde, ikinci katı da kesen büyük eyvan ve onun önünde bir havuz mevcuttur. Burası tek başına bir medrese olarak değil bir külliye gibi düşünülmüş olmalıdır. Yanında bulunan zaviye-türbe bunun kanıtıdır.

Mardin'de, Merkeze giriş kısmı da bulunan medrese, 1457 yılında Artuklu döneminde inşa edilmiş. Zamanın en önemli ilim ve irfan yuvasıymış. Girişte eyvan içerisindeki havuzun insan hayatını tasvir ederek yapılması çok ilginç... Suyun havuza düştüğü yer, insanoğlunun anarahmine düşüşünü, uzun koridor ve odalar, insanın gençliği ve hayatını, suyun döküldüğü yer de ömrün akıp giderek sonlandığını anlatarak tasarlanmış... Dönemin Sultanı Kasım tarafından yapılmış. Kasım'ın öldürülmesi ile yas tutan kardeşinin, duvardaki kan izlerinin günümüze kadar geldiği rivayet edilir. Hatta üzerine her su gelişinde duvardaki kırmızılıkların daha bir belirginleştiği söyleniyor. Ziyaretimiz esnasında 6-7 yeni evlenen çiftin mekan çekimleri yapılıyordu... Onların kadrajına girmemek için ziyaretçiler sürekli uyarıldı... Millet oraya gezmeye geliyor, düğün çekimine gelenlere ayrı bir saat dilimi verilse daha uygun olur... Anlayışlı olmaya çalıştık fakat gezerken çekimlerini beklemekten hiçbir şey anlamadık.

Medrese tek kelimeyle harika muhteşem. Çevresi içler acısısı ben çok üzüldüm. Bir köpek ölmüş ve kenarda çürümesi bekleniyor nasıl bir duyarsızlık anlamadım. Artık kokmuş hayvan. Yol kapatılmış, park yeri alabildiğine uzağa yapılmış bu kadar mantıksız park alanını hiçbiyerde görmedim. Sadece medrese güzel ve muhteşem manzara, ama medreseye yürürken manzara hiç hoş değil heryer çöp. Yanımda çöp poşeti taşıyorum, yoksa çöpümü çantama bırakıyorum. Temizlik çok güzel ve gerekli, evinde temiz titiz olan herkes doğaya karşıda temizdir eminim buna.

Türkiye’de güzel bir şekilde korunmuş nadide ve şahane yapılardan biri. Manastırlarda olduğu gibi rehber eşliğinde gezilmesini beklerdim fakat bireysel geziliyor. Medresede ünlü Türk alimlerinin icatlarının tanıtımları ve Kasım Bey ile kız kardeşinin türbesi bulunmakta. Mardin’de birçok medresede olduğu gibi ortada hayat çeşmesi var. İçeri giriş ücreti 5 tl. Mardin merkeze yaklaşık 5 km uzaklıkta bulunmakta. Mardin’e yolu düşen herkesin mutlaka uğraması gereken tarihi bir mekan.

Mardin'in girişinde sayılır çok güzel ve turistik bir mekan her türlü insana kapısı açık medrese nedir gerçekten anlatan bir yer bahçesindeki su ve çeşme insan hayatını anlatıyor duvarda temsili kan izleri var içerde küçük odalar pusula haritalar ve hediyelikler bulunuyor yolunda yöne yöresel el işleri ile yapılmış hediyelikler satılıyor aynı zamanda giriş ücretli kişi başı 5 TL sanırım müze kart geçerli değil