Erzurum

The Murat Pasha Mosque

MURAT RAŞA CAMİİ; Yeri: Erzincan Kapıda, Murat Paşa Mahallesinde, İlhanlı dönemine ait Ahmediye Medresesinin batısında yer alır. Tarihçe: Külliye tarzında inşa edilmiş olan caminin kitabesine göre Sultan II. Selim Hanı’ ın paşalarından Kuyucu Murat Paşa tarafından H-981/M-1573 tarihinde yaptırılmıştır. Sülüs hatla yazılmış olan kitabe. 0.58 x 1.05 m. ölçülerinde olup, caminin giriş kapısının üzerinde yer almkatadır. Cami son olarak 2005-2006 yılında Erzurum Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından onarılmıştır. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 13.11.1976 tarih ve A-188 sayılı kararı ile koruma altına alınmıştır. Plan ve Mimari Özellikleri: Kare planlı olan cami tek kubbe ile örtülüdür. Harim kısmı tek kubbe ile örtülmüş, kubbeye geçiş tromplarla sağlanmıştır. Caminin kuzeyindeki son cemaat yeri beş gözlüdür. Caminin önündeki beş gözlü son cemaat yeri birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanan altı sütunun taşıdığı beş kubbe ile örtülüdür. Son cemaat yerinin doğu ve batı ucundaki iki kubbeli mekan, caminin cephesinden dışa taşmaktadır. Son cemaat yerindeki mukarnas başlıklı sütunlar, sivri kemerlerle birbirine bağlanmaktadır. Kubbelerin iç kısımlarında bitkisel motifli kalem işi tarzında süslemeler bulunmaktadır. Üç dilimli kemerle taçlandırılan cami kapısı, iç ve dış bükey silmelerle sınırlandırılmıştır. Girişin iki yanında sütunceler bulunmaktadır. Asıl giriş kapısı basık kemerlidir. Caminin kuzey cephesinde alt kısımda iki sivri kemer alınlıklı, güney cephesinde alt kısımda iki sivri kemer alınlıklı ve üst kısımlarda yuvar kemer alınlıklı iki penceresi vardır. Doğu ve batı cephelerde altta sivri kemer alınlıklı üçer, üst kısımlarda ise birer yuvarlak pencere görülmektedir. Kuzey cephedeki pencere alınlıklarında alçı boya üzerine yapılmış yazı kuşağı mevcuttur. Ayrıca kubbe, tromp ve kemerlerde alçı üzerine boya ile yapılmış bitkisel bezemelere yer verilmiştir. Kubbe eteğinde Allah’ ın isimleri, kubbe göbeğinde ise ayet yazılmıştır. Murat Paşa Camii yazıları İsmail Gürcan'a aittir. Cami harim kısmının kuzeyinde sütunlara oturan mahfil bulunmaktadır. İç bükey silmeyle sınırlandırılan ve taştan yapılan mihrap, beş köşeli mukarnas kavsaralıdır. Minber ahşaptan yapılmış olup, geometrik bezemelidir. Caminin 1928'de yıkılan minaresinin yerine bugünkü kare kaideli, sekizgen gövdeli, tek şerefeli ve kesme taş malzemeli minare yapılmıştır. Bu minareden dolayı camiye ayrı bir minare yapılmamıştır. Caminin güney, batı ve doğusu hazire olarak düzenlenmiş, batısında baldaken tarzında Ane Hatuna ait bir türbe bulunmaktadır. Külliyenin hamam yapısı caminin sokak aşırı güneyindedir.

Tarihi değerleri saygıyla koruyan çalışanlarını tebrik ediyorum.

Buraya gidince üstüme medeniyetin ağırlığı çöküyor istanbulda Ayasofya da yaşadığım hislerin bir benzeride denebilir. Fakat etrafındaki derme çatma yapılar buraya zarar veriyor buraya hiç bekletilmeden bir tasarım yapılmalı

Erzurum'un tarihi bir camisidir. Sakin ve huzurlu bir ortamda ibadetin dadına varmak.

Murat Paşa Camisi - Erzurum Bulunduğu mahalle ve caddeye adını veren Murat Paşa Camisi, II. Selim’in paşalarından Kuyucu Murat Paşa tarafından 1573 yılında yaptırılmıştır. Yapı, bitişiğinde bulunan hamam, Ana Hatun Türbesi ve Ahmediye Medresesi ile bir bütünlük oluşturmaktadır. Kare planlı caminin ibadet mekânını, köşelerde tromplara oturan mukarnaslı 6 sütunun taşıdığı merkezi bir kubbe örtmektedir. Son cemaat yerinin kemerlerini ayakta tutan yuvarlak gövdeli altı sütun, depremlerde zarar gördüğünden, çevreleri madeni bileziklerle desteklenmiştir. Kubbe kasnağında 12 pencere ve altında bir ayet işlemesi yer almaktadır. Kubbe tromp ve kemerleri 19. yüzyılda alçı üzerine yağlı boya kullanılarak Avrupa üslubunda çiçek ve yaprak motifleri ile bezenmiştir. Caminin dikdörtgen bir niş içerisine alınmış mihrabı, taştan ve mukarnas süslemelidir. Ayrıca ahşap kapısı, mimberi ve pencere kapakları Osmanlı ahşap işçiliğinin en güzel örnekleri arasındadır. Murat Paşa Camisinin minaresi yapıdan bağımsız olarak, sekizgen kaide üzerinde yükselir. Cami yanındaki Ahmediye Medresesi ile ortak kullanıma sahip bu minare, daha yüksek ve kalın gövdeli eski minarenin yerine, yakın bir tarihte inşa edilmiştir. Üç kubbe ile örtülü son cemaat yeri ile iç mekânı örten tek kubbeden ibaret caminin duvar yüzeyleri kesme taştan, taç kapı ve pervazları ise kırmızı kamber taşından inşa edilmiştir.