Istanbul

The Kalenderhane Mosque

Dışarıdan yapının güzelliğine hakaret eden minare ve arkasında sallanan kablolar dışında oldukça güzel gözüküyor. Osmanlı zamanında 18. yüzyılda Kalender cemiyetine verilerek katledilen bu güzel eser günümüzde de unutulmaya ve yıkılmaya devam ediyor. İçeride namaz kılabileceğiniz alan biraz küçük çünkü yapının belli bir kısmında dökülmeler olmuş ve duvarlarda çatlaklar gözükmekte. İçeride yapıyı çok kötü gösteren bir duvar boyası kullanılmış ve mozaiklerin küçük bir kısmı ancak kalabilmiş. Girişe o kadar çirkin bir kapı yapmışlar ki daha içine girerken bi moraliniz bozuluyor. Caminin bahçesi de korkunç halde aşırı bakımsız ve doğaya bırakılmış. 18. Yüzyılda 300 yıldır İstanbul'u başkent olarak yöneten Osmanlı yönetimi bir tane cami dikemiyor tarihi kiliseleri boşaltıp tarikatlara emanet ediyorsa ne büyük utançtır. Bu yapı bugün de restorasyon geçirmiyor müzeye çevrilerek turizme kazandırılmıyorsa ne büyük utançtır bizim için. Derhal yetkililerin harekete geçmesi lazım bu konuda.

‏TARIHI ‏Kalenderhane Camil kiliseden cevirmedit. Fatih Sultan Mehmet dOneminden berl, Kalenderhane Camil adryla gOn@m@ze kadar gelmigtir. Bizans dönemindeki adi kesin olarak bilinmemekle birtikte, bir müddet Akataleptos isa' ya ithat edilmig bir kilise oldugu savunulmaktadir. Ancak bu konuda g@venilir bir kaynak bulunmamaktadir. Kilise 13. y®zyilda Istanbul'un Latinier tarafinda isgali sirasinda, Katolik Kilisesi olarak da kullanilmigtir. ‏Büton Bizans yaprlan gibi kasvetli ve karanlik olan bu yapi, Osmanli döneminde, aydinlatma Icin yeni pencereler açilarak aydinliga kavugturulmugtur. Daha sonra cami, Dar®'s-Saade Nazin Besir Ada tarafindan tamamen tamir edil-migtir. Ayni zamanda hünk&r mahfill de ekleyen Besir Aga'nin, bu tamirierle ilgili bir kitabesi de bulunmaktadir. ‏Kayrtiarda vakfin; fakiriere, muhtaçlara ve misafiriere adayan bir müessese olarak beyan ettikten sonra vazife olarak; varik ve zenginlik kapisindan el-ayak çekmis, Alim bir Seyh'e günde 10 dirhem, misafiriere, ziyaretçilere yardim ve hizmet eden personel igin 5 dirhem, Cuma gün® Mesnevi-I Manevi okumalarindan sonra, Kur'an okuyacak hafiz'a 1 dirhem, güzel siir okuyana 1 dirhem, misafiriere ikram edilecek yiyecekler için 15 dirhem. Istanbul"da yasayan her yetim bagina gûnde yam dirhem olmak Ozere toplam 100 dirhem ahsis edilmis olup, yetimiere ait isim listesi istanbul'un yerel hakimi -kadisi- tarafindan kaydedilmistir. ‏Begir Aga'nin camiyi tamir ettigini ve vakfini genigletip, Sahih-| Buharl"'nin okunmast için hoca vazifelendirdigi naklediliyor. Vakfiyeden de anlagildigina göre, Kalenderhane'nin bir Mevlevihane, bir zaviye, yetimier için bir yemekhane oldugu anlagilmaktadir. Bir muhasebe defterinde, burasi bir Kalenderhane Medresesi olarak adlandinimaktadir, aynca qu harcamalar not edilmistir. Moderris'e ayda 1000 dirhem, on ogrencinin her biri için 2 dirhem, imam'a 3 dirhem, kapicr'ya 2 dirhem, hasir ve yag için 2 dirhem aynimistir. Medrese, kubbeli cami bölümündedir. ‏Mimart Yapisi ‏Kalenderhane birl büyük ve biri küçük olmak Üzere iki kubbeli bir yapidir. Köseleri kum saatli mihrap, oldukça güzel bir eserdir. Miner tahtadan olup, ampir slupta ahgaptan yapilmistir. Cami birkaq kez tamir geçirmig, son olarak ‏1966-1972 tarihleri arasinda onanimistir.

13. Yüzyıldan kalma, Fatih Sultan Mehmet döneminde kiliseden çevrilmiş, tarihe tanıklık etmiş bir eser. Dışarıdan görüntüsü harika ancak gel görünki bir de içeride ne var. Eklediğim fotoğraflarda da göreceğiniz üzere tam bir restorasyon faciası. Yaklaşık 800 yıllık eser gözler önünde zamana ve aciz insanlığa yenik düşüyor ve yapılan tek önlem duvarları pembeye boyayıp, güzelim tarihi eser kapılara tuğla döşeyip beyaz sıva çekmek. Binanın dışında bir hayli tarihi eser var ve öylece bahçede duruyorlar. Cami bakimsızliktan olsa gerek artik çöküyor ve içeriye set çekmişler ve bir yerden ileriye geçiş yasak. Cami içerisinde veya etrafında yavru kedi bulursanız annesine teslim edin lütfen. Garibim her yerde yavruları arıyor, yavrular camiye gidiyor.

Kiliseden camiye çevrilen bu tarihi yapının bakım ve restorasyona ihtiyacı var. Bir de ziyaret için açık olması gerekiyor. Müezzin sadece namaz vakitleri açıyor. 10.00 gibi gittiğimizde telefonla ricacı olduk sağolsun kırmadı, ziyaret için açtırdı.

Kalenderhane camii doğuroma döneminden kalma,bozdoğan kemerinin doğusunda bulunan kilise formatında inşaa edilmiştir. 18.yy osmanlılar tarafından camii çevrilmiştir. Kubbe dört köşeden örülü kemerle daire şeklinde oturtulmuştur.kubbede çok eski mozaik desenler mevcut olup,yapı içinde mermer kaplamalar göz alıcıdır. 18.yyBabüssaade(saray)Ağası maktul Beşir Ağa tarafından camii dönüştürülmüştür.en son 1986 yılında restore edilerek ibadete ve müze olarak gezinebilmekte. Kesinlikle görün.