E-posta Bültenimize Üye Ol

Kütüphane

Kütüphane, kitapların, yazılı belgelerin, dergilerin, ses kayıtlarının, video materyallerinin, elektronik medyanın ve diğer bilgi kaynaklarının saklandığı, düzenlendiği, katalogladığı, ödünç verildiği ve genellikle kamusal olarak erişilebilir olduğu bir kuruluşlardır. Kütüphaneler, bilginin toplumun geniş kesimlerine yayılmasına ve bilim, kültür, eğitim ve araştırmaların desteklenmesine önemli bir katkı sağlamaktadır. Kütüphaneler ayrıca sessiz çalışma alanları, okuma salonları, bilgisayarlar ve araştırma kaynakları gibi kaynaklara erişim sunmaktadır. Kütüphaneler ayrıca kitap ödünç verme hizmetleri, araştırma yardımı ve eğitim programları gibi hizmetler de sunarlar.

Kütüphane Kuralları

Kütüphane Kuralları, Kütüphaneler, sessizlik, düzen ve kitapların korunması gibi belirli kurallara sahiptirler. İşte kütüphane kurallarına uymanız gereken bazı yaygın kurallar: Kütüphaneler sessiz bir çalışma ortamı sağlarlar. Diğer kullanıcıları rahatsız etmemek için sessiz olmalısınız.  Kitapların yerlerine geri koyulması ve düzenli tutulması gerekmektedir. Kitapları üzerine yazmak, çizmek veya zarar vermek yasaktır. Kütüphaneler belirli saatler arasında hizmet verirler. Açılış ve kapanış saatlerine dikkat edilmelidir. Kütüphanelerde yiyecek ve içecek tüketmek genellikle yasaktır. Sadece belirli alanlarda ve belirli koşullarda yiyecek ve içecek tüketmeye izin verilebilmektedir. Cep telefonları sessiz moda alınmalı veya kapalı tutulmalıdır. Kütüphanelerdeki bilgisayarları kullanırken kütüphane politikalarına uygun olarak hareket edilmelidir. Kitapları ödünç alırken ve iade ederken belirtilen süreleri ve kuralları takip etmeniz gerekmektedir. Büyük çanta ve valizlerin kütüphane içinde dolaşması genellikle yasaktır.

Kütüphane Türleri

Kütüphane Türleri, Kütüphaneler, farklı ihtiyaçlara ve amaçlara yönelik olarak çeşitli türlerde olabilirler. İşte bazı kütüphane türleri:

• Halk Kütüphanesi: Genel halkın erişimine açık olan bu kütüphaneler, genellikle geniş bir kitap koleksiyonuna ve farklı konulardaki kaynaklara sahiptir. Halkın eğitim, öğrenim ve kişisel ilgi alanlarına yönelik hizmet verirler. Ankara Halk Kütüphanesi, İzmir Halk Kütüphanesi ve Bursa İl Halk Kütüphanesi örnek olarak verilebilir. 
• Üniversite Kütüphanesi: Üniversitelerin öğrencileri, öğretim üyeleri ve araştırmacılar için kaynaklar sağlayan kütüphanelerdir. Bu tür kütüphaneler genellikle öğrenci çalışma alanları, araştırma odaları ve dijital kaynaklara erişim sunarlar. İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi Kütüphanesi örnek olarak verilebilir. 
• Araştırma Kütüphanesi: Bilimsel ve akademik araştırmalar için kaynaklar sunan kütüphanelerdir. Genellikle özel koleksiyonlara sahiptirler ve uzman personel tarafından yönetilirler. TBMM Kütüphanesi, Sabancı Üniversitesi Kütüphanesi, ODTÜ Kütüphanesi, Milli Kütüphane ve Türk Dil Kurumu Kütüphanesi örnek olarak verilebilir.
• Özel Kütüphane: Bir kuruluş, şirket, dernek veya birey tarafından yönetilen ve belirli bir konu veya alanda özelleşmiş kütüphanelerdir. Örneğin, bir müze kütüphanesi veya hukuk firması kütüphanesi gibi. Doğan Kitap Kütüphanesi, Borusan Kütüphanesi ve Bilim ve Sanat Vakfı Kütüphanesi örnek olarak verilebilir. 
• Çocuk Kütüphanesi: Çocukların okuma alışkanlığı kazanmalarını teşvik etmek amacıyla tasarlanmış kütüphanelerdir. Genellikle çocuk kitapları, resimli kitaplar ve interaktif etkinlikler sunarlar. Konya Çocuk ve Gençlik Kütüphanesi, Çocuk ve Gençlik Kütüphanesi ve Çocuk Kütüphanesi ve Oyuncak Müzesi örnek olarak verilebilir. 
• Okul Kütüphanesi: İlkokul, ortaokul veya lise gibi okullarda bulunan kütüphanelerdir. Öğrencilerin ders çalışmalarını destekler ve okuma alışkanlığı kazandırmayı hedeflerler.
• Dijital Kütüphane: Kitapların, dergilerin, makalelerin ve diğer kaynakların dijital formatlarda saklandığı ve çevrimiçi erişim sağlayan kütüphanelerdir. Özellikle internet çağında önemlidirler.
• Müze Kütüphanesi: Müzelerin koleksiyonlarına ve sergilerine ilişkin araştırma kaynakları sunan kütüphanelerdir. Sanat, tarih, antropoloji gibi konulara odaklanmaktadırlar. İstanbul Modern Sanat Müzesi Kütüphanesi ve Pera Müzesi Kütüphanesi örnek olarak verilebilir. E-Kitap Türkiye, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Dijital Kütüphane, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları E-Kitap Kütüphanesi, Milli Kütüphane Dijital Kütüphane ve Türk Kütüphaneciler Derneği Dijital Kütüphane (TÜKDER) örnek olarak verilebilir. 
• Koleksiyon Kütüphanesi: Özel koleksiyonların saklandığı ve korunduğu kütüphanelerdir. Nadir kitaplar, el yazmaları, haritalar veya özel belgeler içermektedirler. Topkapı Sarayı Kütüphanesi, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi ve Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Koleksiyon Kütüphanesi örnek olarak verilebilir. 
• Ulusal Kütüphane: Bir ülkenin resmi kütüphanesidir ve genellikle o ülkenin tüm yayınlarını ve kültürel mirasını toplarlar. Ulusal arşiv görevi de görmektedirler. Milli Kütüphane (Türkiye Kütüphanesi), Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi, Mebusan Meclisi Kütüphanesi (TBMM Kütüphanesi) ve YÖK Kütüphanesi (Yükseköğretim Kurulu Kütüphanesi) örnek olarak verilebilir. 
• Kütüphane Haftası: Kütüphane Haftası, Türkiye'de ve birçok ülkede kutlanan özel bir etkinliktir. Genellikle Mart ayının son haftasında düzenlenir ve kütüphanelerin önemini vurgular. Bu hafta boyunca kütüphanelerde çeşitli etkinlikler düzenlenir, kitap okuma ve kütüphane kullanma konularında farkındalık oluşturmaya çalışılır.
• Kütüphane Randevu: Birçok kütüphane, kullanıcıların belirli bir zaman diliminde kitap veya kaynakları kullanmaları için randevu sistemini kullanmaktadır. Bu, kütüphane kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılmasına yardımcı olurlar.
• E-Kütüphane: Elektronik kütüphane anlamına gelir. E-kitaplar, dijital dergiler, araştırma veri tabanları gibi çevrimiçi kaynakların saklandığı ve erişilebildiği bir platformu ifade eder.
• İlk Kütüphane: İlk kütüphaneler antik uygarlıklarda ortaya çıkmıştır. Mezopotamya, Mısır ve Antik Yunan gibi uygarlıkların kütüphaneleri tarihsel olarak bilinmektedir.
• Z Kütüphane: “Z Kütüphane" terimi, kitapların sosyal bilimler ve beşerî bilimlerle ilgili konularda sınıflandırıldığı kütüphaneleri tanımlamak için kullanılır. 
• Mobil Kütüphane: Mobil kütüphaneler, taşınabilir kitap koleksiyonlarına sahip araçlardır. Özellikle uzak veya ulaşılması zor bölgelerdeki insanlara kütüphane hizmeti sağlamak için kullanılırlar.
• E-Devlet Kütüphane: Bazı ülkeler, kamu hizmetlerine erişim sağlayan bir e-devlet platformu üzerinden e-kütüphane hizmeti sunar. Bu, vatandaşların dijital kitapları ve kaynakları kullanmalarına olanak tanımaktadır.
• Sessiz Kütüphane ve Sesli Kütüphane: Sessiz kütüphaneler, sessiz bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla tasarlanmıştır ve genellikle öğrenciler için tercih edilirler. Sesli kütüphaneler ise görme veya işitme engelliler için özel sesli kitap ve kaynaklar sunan kütüphanelerdir.
• Kütüphane VIP Yayınları: Kütüphane VIP Yayınları, yayıncılık alanında faaliyet gösteren bir yayınevi veya derginin adı olabilir. Bu yayınlar genellikle özgün ve özel içerikler sunarlar.

Kütüphaneler Hakkında Merak Edilen Sorular 

Kütüphaneler hakkında merak edilen birkaç soru ve cevap aşağıda verilmiştir:

Kütüphane nedir? Bir kütüphane, genellikle kitap, dergi, makale, ses kayıtları, video, e-kitaplar ve diğer bilgi kaynaklarını depolayan ve bu kaynakları kamuya sunan bir kurumdur. Kütüphaneler, okuma, öğrenme ve araştırma amacıyla ziyaret edilen yerlerdir.

Kütüphanelerde hangi tür bilgi kaynakları bulunur? Kütüphanelerde genellikle şu tür bilgi kaynakları bulunur:

• Kitaplar (fikir, roman, referans, vs.)
• Dergiler ve gazeteler
• Ses kayıtları (müzik, konuşmalar, vs.)
• Video kayıtları (filmler, belgeseller, vs.)
• E-kitaplar ve dijital veriler
• Referans materyalleri (ansiklopediler, sözlükler, atlaslar)
• Akademik makaleler ve tezler
• Haritalar ve resimler
• Bilgisayarlar ve internet erişimi

Kütüphane kartı nedir ve nasıl alınır? Kütüphane kartı, kütüphane materyallerini ödünç alabilmek için gereken bir kimlik kartıdır. Genellikle yerel bir kütüphaneden alınabilir. İşlem genellikle kimlik, adres kanıtı ve bazen üyelik ücreti ödemesini içerir. Kütüphane kartı size kütüphane kaynaklarına erişim sağlar.

Kütüphanelerde kitap ödünç alma süreleri nedir? Kitap ödünç alma süreleri kütüphaneden kütüphaneye değişebilir, ancak genellikle 2 ila 4 hafta arasında değişen sürelerle kitaplar ödünç verilir. Ödünç alma süresi dolmadan kitabı iade etmek veya süreyi uzatmak mümkün olabilir.

Kütüphane kullanımı ücretsiz midir? Genellikle kütüphane kullanımı ücretsizdir. Ancak bazı özel kütüphaneler veya özel koleksiyonlara erişim için üyelik ücreti talep edebilirler. Kütüphane kartı almak ve çoğu temel kütüphane hizmetini kullanmak genellikle ücretsizdir.

Kütüphaneler sadece kitaplar için mi vardır? Hayır, kütüphaneler sadece kitaplar için değil, aynı zamanda dergiler, makaleler, ses kayıtları, video kayıtları, e-kitaplar, bilgisayarlar, internet erişimi ve diğer bilgi kaynakları için de kullanılırlar. Kütüphaneler, çeşitli bilgi ihtiyaçlarını karşılamak için geniş bir yelpazede kaynak sunar.

Kütüphanelerde ne tür etkinlikler ve programlar düzenlenir? Kütüphaneler genellikle okuma etkinlikleri, atölyeler, konferanslar, seminerler, çocuklar ve yetişkinler için eğitim programları gibi çeşitli etkinlikler ve programlar düzenler. Ayrıca özel sergiler, yazar söyleşileri ve diğer kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapabilirler. Bu etkinlikler kütüphanenin topluluk içinde bir merkez olma rolünü güçlendirir.