Somuncu Baba Türbesi

Somuncu Baba Türbesi, Zaviye Mahallesi'nde, Darende İlçesi'nde yer alır. Bu türbe, Balıklı Göl ile birlikte bulunmaktadır. Türbenin yapım tarihi hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte, caminin minaresi 1686 yılına aittir. Cami içerisinde türbe bölümü bulunur ve bu türbenin içinde Cumhuriyet dönemine ait ahşap işçiliği ile yapılmış bir sanduka yer alır. Daha önce türbenin bulunduğu yerde Şeyh Hamit-i Veli Zaviyesi'ne ait bir cami bulunurken, bu cami yıkılıp yerine günümüzdeki taş ve ahşap malzemelerle inşa edilmiş olan cami yapılmıştır. Caminin güney tarafında ise günümüzde bir kütüphane olarak kullanılan dikdörtgen bir oda bulunuyor. Türbe içerisinde ise taş mimarili mezarlar var. Ayrıca caminin bodrum katında Somuncu Baba Müzesi de ziyaretçileri ağırlıyor.

Bosna Hersek’li Fotoğraf sanatçısı ve yönetmen Sulejman Muratovic tarafından video çekimleri yapılan, ünlü fotoğraf sanatçısı “Kubbelerin Üstadı” lakâbının sahibi Cemil Şahin tarafından fotoğraf çekimleri ile desteklenen Somuncu Baba Külliyesi Tanıtım Filmi ‘nde hem Somuncu Baba Hazretlerinin hayatı hem de Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Somuncu Baba Türbesi Nerede?

Somuncu Baba Türbesi, Türkiye'nin Malatya iline bağlı Darende ilçesinde konumlanır. Hıdırlık Zaviye Mahallesi'nde bulunan bu türbe, Tohma Çayı'nın hemen yakınında inşa edilmiştir. Aynı zamanda türbe, Şeyh Hamid-i Veli Zaviyesi'nin hemen yakınlarında yer alır.

Malatya Gezilecek Yerler, Malatyanın Güzellikleri Gezi Rotası, Malatya Kültür Turizmi Gezi Planı gibi rotalarını inceleyebilir, dilerseniz Malatya Gezilecek Yerler sayfamızdan Gezi Planınızı oluşturabilirsiniz.

Somuncu Baba Türbesi’ne Nasıl Gidilir?

Somuncu Baba Türbesi’ne nasıl gidilir, Somuncu Baba Türbesi, Darende Merkez’e 3 km mesafede bulunmaktadır. Malatya merkezine 109 km mesafededir. Sivas’ın Gürün ilçesinden 36 km, Sivas merkezden 143km mesafededir. Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesine 61 km, Kahramanmaraş merkezine 203 km uzaklıktadır. Kayseri merkezine 228 km mesafededir. 

• Toplu Taşıma:
  Uçak; 
  Somuncu Baba Türbesi, Malatya Erhaç Havalimanı‘na 90 km uzaklıkta bulunmaktadır. Malatya Havalimanında araç kiralama hizmeti ile araç kiralayabilir, Kayseri-Malatya D300 karayolunu takip ederek Darende Somuncu Baba Külliyesi’ne gelebilirsiniz.
  Malatya Havalimanı’ndan Havaş-Havabüs servisleri ile Malatya Merkeze gidebilir, Malatya Maşti’de inerek şehirlerarası otobüs firmaları ile Darende’ye gelebilirsiniz.
  Otobüsler;
  Saat başı hareket ederek Malatya – Darende arası hizmet veren minibüslerle Maşti önünden bineceğiniz servisler ile 1,5 saat süren yolculuk ile Darende’ye ulaşabilirsiniz.
  Kayseri-Malatya D300 karayolunu kullanan otobüs firmaları ile ulaşım sağlanabilmektedir. 
  Darende’den Somuncu Baba Türbesi’ne ilçe merkezinden minibüs ile ulaşım sağlayabilirsiniz. İlçe merkezine 3 km uzaklıkta bulunan Külliye ’ye sürekli olarak minibüs servisleri yapılmaktadır.
• Taksi:
  Darende’den Somuncu Baba Türbesi’ne çarşı merkezinden taksi ile ulaşım sağlayabilirsiniz. İlçe merkezine 3 km uzaklıkta bulunan Külliye ’ye 5dk gibi bir sürede ulaşabilirsiniz.
• Özel Araç:
  Özel aracınızla Kayseri-Malatya D300 karayolunu kullanarak ulaşım sağlanabilmektedir. Kayseri – Malatya karayolunda, Pınarbaşı – Gürün ilçelerinden sonra Darende ilçesi gelmektedir.
  Malatya tarafından gelmek isterseniz Malatya, Akçadağ yol ayrımından sonra Darende’ye gelinmektedir. 

Somuncu Baba Türbesi Hikayesi

Somuncu Baba Türbesi hikayesi gerçek adı Hamid Veli olan, kendi halinde bir dervişin hikayesine dayanır. Doğum yeri Kayseri’nin Akçakaya İlçesidir.  Bazı kaynaklara göre, Somuncu Baba'nın Horasan kökenli olduğu iddia edilmektedir. Somuncu Baba'nın ilk eğitimini, babası Musa Efendi'den aldığı bilinmektedir. Daha sonra Şam'a giderek Bayezidiyye Dergahı'nda eğitimine devam etmiştir. Şam'daki eğitiminin ardından, Tebriz civarındaki Hoy kasabasında yaşayan Şeyh Hacı Alaeddin Erdebili'nin öğrencisi olarak eğitimini sürdürmüştür. Sonrasında halkı aydınlatma misyonunu üstlenerek Bursa'ya yerleşmiştir.

Bursa'da yer alan çilehanenin yakınlarında bir fırın açması, Somuncu Baba'nın bölgede tanınan ve sevilen bir kişi haline gelmesini sağlar. Açtığı fırında ürettiği ekmeklerin bereketi nedeniyle halk tarafından "Somuncu Baba" adını alır. Daha sonra eğitim gördüğü Şam’da bir süre kalır, ardından Darende'ye yerleşir. Somuncu Baba, yaşamının son dönemlerini Darende'de geçirmiş ve 1412 yılında aramızdan ayrılmıştır. Somuncu Baba, Darende'deki Somuncu Baba Camisi’nde Zaviyenin yanındaki türbeye defnedilmiştir. Ayrıca türbede, Somuncu Baba'nın yanı sıra Şeyh Hamid-i Veli ve oğlu Halil Tayyibi'nin de mezarları bulunmaktadır. Bu mezarların üzerinde de kubbeler bulunur ve sandukalar ceviz ağacından işlenmiştir. Somuncu Baba Türbesi'nin hemen önünde, Şeyh Hamid-i Veli'nin müritlerine ait mezarlar da bulunur.

Somuncu Baba Türbesi Mimari Özellikleri

Somuncu Baba Türbesi mimari özellikleri gruplandırılarak şöyle sıralanabilir:

• Somuncu Baba Türbesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun manevi mimarlarından biri olan Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba'nın mezarının bulunduğu 14. yüzyıl eseri bir tarihi yapıdır.
• Türbe ve çevresi uzun yıllar boyunca imam-hatiplik görevini üstlenen Osman Hulusi Efendi'nin vefatından sonra 1990'lı yıllarda başlatılan restorasyon çalışmaları ile genişletilmiş ve bir Külliye halini almıştır.
• Somuncu Baba Külliyesi, şu bölümleri içermektedir:
     - Türbe Bölümü
     - Hazire Bölümü
     - Ek Cami ve Yeni Cami Bölümleri
     - Müze
     - Kütüphane
     - Balıklı Havuz
     - Avlu
• Türbe bölümünün çatısı yedigen piramit çatı ile örtülmüştür ve doğu ve batı yönlerine birer tane olmak üzere kıbleye iki pencere ile donatılmıştır.
• "7" rakamı burada özel bir öneme sahiptir. Bunun nedenleri arasında Fatiha Suresi'nin 7 ayetten oluşması ve Somuncu Baba Hazretlerinin Fatiha Suresi'ni yedi farklı manevi yorumla açıklaması yer alır.
• Türbenin arkasından çıkan doğal kaynak suyu, içerideki kayadan oyulmuş bir kanalla kapı girişinin sağ tarafındaki 7 adet doğal şadırvan lülesine aktarılır.
• İç mekânda Cehar-i Yâri Güziyn levhaları ve Osmanlı Padişahları tarafından gönderilen fermanlar sergilenmektedir.
• Ek Cami ve Yeni Cami Bölümleri: 
• - Ek Camii Bölümü, 2002 yılında ana mekânın sağ tarafına inşa edilmiş ve 13x13 kare plana sahiptir. Çatı işçiliğine özel bir önem verilmiştir.
  - İç mekânın tefrişatı tarihi dokuya uygun bir şekilde düzenlenmiş ve duvarlara Osmanlı Padişah fermanları asılmıştır. Namazlar kış dönemlerinde bu bölümde kılınır.
  - Yeni Cami Bölümü ise 2009 yılında başlanmış ve 2013 yılında açılmıştır. Bu cami, Selçuklu-Osmanlı mimarî özellikleri ile inşa edilmiş olup, Mardin Midyat Taşı kullanılmıştır.
  - Yeni Cami'nin tavan bölümü, Sapella ağacı kullanılarak tasarlanmıştır ve her köşesinde İslamî anlamlar barındıran 5 adet 8 köşeli yıldız ile süslenmiştir. Toplamda 40 köşesi bulunan bu yıldızlar tavanın merkezinden dışarı doğru büyümektedir.
• Avlu ve Havuz:
• - Külliye avlusunun zemin kaplaması için Bursa Kemalpaşa Beyaz Mermeri kullanılmıştır, bu, Kâbe-i Şerif'in açık alanını anımsatmaktadır.
  - Somuncu Baba Külliyesi'nin Türbe bölümünün önünde bulunan Balıklı Havuz, bu kutsal mekanın manevi atmosferine ayrı bir görsellik katmaktadır.

Somuncu Baba Türbesi Çevresinde Gezilecek Yerler

Somuncu Baba Türbesi çevresinde gezilecek yerler şunlar olabilir:

• Hazreti Şeyh Said-i Nursi Camii: Somuncu Baba Türbesi'nin yanında bulunan bu camii, tarihi bir dokuya sahiptir ve ziyaretçilere ibadet etme ve dua etme fırsatı sunar.
• Darende Taş Köprü: İlçede bulunan bu tarihi taş köprü, Osmanlı dönemine aittir ve mimari açıdan etkileyici bir yapıdır. Nehir kenarında bulunan bu köprüyü keşfetmek için yürüyüş yapabilirsiniz.
• Darende Kent Ormanı: İlçenin doğal güzelliklerinden biri olan Darende Kent Ormanı, piknik yapmak ve doğa yürüyüşleri yapmak için ideal bir mekandır. Ailecek vakit geçirebileceğiniz bir yerdir.
• Gökpınar Gölü: Darende ilçesine yakın olan Gökpınar Gölü, doğal güzellikleriyle ünlüdür. Burada kuş gözlemi yapabilir, doğanın tadını çıkarabilirsiniz.
• Darende Evleri: Darende ilçesindeki geleneksel taş evler, bölgenin tarihi ve kültürel özelliklerini yansıtır. Bu evleri ziyaret ederek bölgenin mimari mirasını yakından gözlemleyebilirsiniz.
• Gürpınar Şelalesi: Darende ilçesine yakın olan Gürpınar Şelalesi, doğal güzelliği ve serin sularıyla sıcak günlerde keyifli bir mola noktasıdır.
• Darende Çarşı: Darende'nin tarihi çarşıları, geleneksel el sanatları ürünleri, yöresel yiyecekler ve hediyelik eşyalar satan dükkanlarıyla ünlüdür. Burada alışveriş yapabilir ve yöresel lezzetleri deneyebilirsiniz.

Somuncu Baba Türbesi'nin çevresinde bu yerleri ziyaret ederek Darende'nin doğal güzellikleri ve kültürel mirası hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Somuncu Baba Türbesi, Darende İlçesi'nin Zaviye Mahallesi'nde bulunmaktadır. Türbe, Somuncu Baba Camii ve Balıklı Göl ile bir arada yer almaktadır. Caminin minaresinin 1686 tarihli olduğu bilinmektedir. Türbenin yapım tarihi hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte, cami ile birlikte yapıldığı düşünülmektedir.

Somuncu Baba, aslen Şeyh Hamîdüddin Aksarâyî olarak bilinir. Gerçek adının Abdullah olduğuna dair işaretler bulunmakla birlikte, Kayseri kökenli olduğu düşünülmektedir. Somuncu Baba, Erdebil Tekkesi'nde eğitim aldıktan sonra Anadolu'ya dönmüş ve Bursa'ya yerleşmiştir. Bursa'da halka ekmek dağıtarak ve odun taşıyarak geçimini sağlamıştır. Bu sebeple "Somunlar, Müminler!" diyerek anılmış ve "Somuncu Baba" lakabını almıştır.

Somuncu Baba, Hacı Bayrâm-ı Velî'nin öğrencilerinden biri olup, onun öğretilerini Anadolu'ya yaymasında önemli rol oynamıştır. Ankara'ya yerleşmiş ve burada vefat etmiştir.

Türbenin içerisinde Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri ile oğlu Halil Taybî Hazretlerinin kabirleri bulunmaktadır. Türbenin kubbe üzeri yedigen piramit çatı ile örtülüdür. Türbenin içinde taş mimarili kabirler bulunmaktadır.

Türbenin arkasında bulunan hazire bölümünde, Somuncu Baba'nın neslinden gelen sadât-ı kirâmın kabirleri bulunmaktadır.

Somuncu Baba Külliyesi'nin bir diğer bölümü de Şeyh Hamid-i Veli Kütüphanesi'dir. Burada çoğunluğu tarihi el yazması eserler bulunmaktadır.

Ayrıca Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi de külliye içerisinde yer almaktadır. Burada Darende kültürü, gelenek ve görenekler, Vakfın hizmetleri görsel olarak aktarılmaktadır.

Somuncu Baba Külliyesi'nin Taç Kapısı, avlu, balıklı havuz ve Hamidiye Çarşısı gibi bölümleri de ziyaretçiler için ayrı birer öneme sahiptir.

Bu sayede, Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi, manevi ve tarihi önemi ile ziyaretçilerin ilgisini çeken bir dini ve kültürel merkez olmuştur.