Ayışığı Manastırı

Adanın kuzey ucunda bulunan manastır. Gerçi biz bulamadık :) 10 km yol tozun toprağın içinde 45 dk sürüyor. Son 1.5 km de de yol yok desem yeridir. Zaten kapalı olduğu bir tarihte görmek için çıktığımız yolun son 1.5 km sinden geri dönmek zorunda kaldık. Son 1.5 km ancak yürüyerek gidilebilir gözüküyor. Ancak doğa ve koyları tenha ve güzel. Koyları görmek ve denize girmek için gitmeye değer.

Sadece Salı ve Çarşamba günü saat 15’e kadar açık arkadaşlar. Yol çok taşlı dar ve patika. Denize 0 muhteşem bir tarih rehberin anlatımı çok güzel. Sabancı ailesine ait özel bir mülk olarak restore edilmiş. Binanın içinde beklediğim tarihi teneffüs edememe rağmen görülmeye değer. Araziye girdikten sonrada fotoğraf çekilemiyor. Sadece kendileri pek net olmayan bir fotoğraf hediye ediyorlar. Tekrar gidecek olsam tekneyle denizden seyretmeyi tercih ederim.

Alibey (Cunda) Adası'nın kuzey yönündeki Pateriça Yarımadası'nın en uç noktasında yer alan Ayışığı Manastırı, dik bir tepenin (299 rakım) denizle birleştiği noktada yer almaktadır. Ayışığı Manastırı'nın inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. (1771 ve 1795 tarihlerinin iki taş üzerinde yazılı olduğu söylenmektedir. Fakat Ayvalık halkının 1771 tarihinde şehirden çok uzak olan bu manastırı inşa edebilecek gelişmişlikte olmadığı göz önünde tutulduğunda bu tarih pek gerçekçi görünmemektedir. 1795 tarihi daha olası gelmektedir.) Zeytin tevziatı yapıldığı dönemde, Katerinli Fahrettin Bey’e verilen zeytinliklerin sınırları içerisinde olması, kapalı tutularak yazlık olarak kullanılması ve bakım görmesi manastırın ayakta kalmasını sağlamıştır. Fahrettin Bey’in vefatından sonra şuursuz defineciler tarafından harap edilmiştir. Ayışığı Manastırı'nın çevresi duvarlarla çevrili olup diğer manastırlarda olduğu gibi avlu ortasında kilisesi yer almaktadır. Manastıra su, dağdan künkler ile yalaklara getirilmekteydi. Zamanında manastırda hayvan beslenmekte, manastırın batı kısmındaki tarlalarda ise tarımcılık yapılmaktaydı. Avlu içerisinde yer alan kilise doğuya bakacak şekilde kubbeli (dört kemerli) olarak dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiş. Kilisenin giriş kapısı sarımsak taşından inşa edilmiştir. Kilisede kullanılmış olan sarımsak taşı dikkate alındığında kilisenin çeşitli zamanlarda restorasyona tabi tutulduğu ve 1850’li yıllarda yıkılarak yeniden inşa edildiği anlaşılmaktadır. Patikadan girişte, hemen deniz tarafında iki katlı bina yer almaktadır. Günümüzde ikinci kata çıkışı sağlayan merdivenin basamaklarının tamamına yakını kırılmış olup ikinci katın üst döşemesinin büyük bir kısmı tahrip olmuştur. Ayışığı Manastırı'nın doğal ve insani etkilere açık olması zaman içerisinde büyük bir kısmının yıkılmasına neden olmuştur.

Karayolu ile gitmeye çalıştık, son 1-2 km yol çok kötüydü. Göreceğimiz güzellik hevesi ile devam ettik, kapıya varınca kapı duvar. Salı ve Çarşamba ziyarete acıkmış. Ayışığı manastırı yalan oldu. Tekne ile denizden görmek daha uygunmus. E ne mi yaptık. Bozuk yolu gerisin geri döndük ve sol tarafta zeytin ağaçları altında mis gibi denize girdik. Bir sürü deniz canlısı gördük, dev midyeler, deniz yıldızları, mürekkep balığı Manastırı göremedik ama koy muhteşemdi.

Yolu aşıp kapısına vardığımda acaba burayı uzaylılar mı yaptı diye düşünmeden edemedim. O yolu nasıl aşıp bi duvardan bu kadar harika bi yapı elde ettiniz hayret valla. Ama hem güvenlik arkadaşlar hemde bize bilgi veren sanat tarihçisi hanımefendi o kadar güzel insanlardı ki manastırı bile gölgede bırakıyorlardı. Bu arada gitmeden muhakkak açık olduğu günlere ve saatlere bakın.