Cumalıkızık

Cumalıkızık, bu mülk güney Marmara bölgesinde, Bursa Şehri ve yakındaki Cumalıkızık köyünde sekiz bileşenli sitelerin seri olarak aday gösterilmesidir. Site, 14. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nu kuran bir kentsel ve kırsal sistemin oluşumunu göstermektedir. Mülk, bir sivil merkez etrafında gelişen yeni başkentin sosyal ve ekonomik organizasyonunun temel işlevlerini bünyesinde barındırmaktadır. Bunlar arasında hanların ticari mahalleleri, camileri, medreseleri, hamamları ve fakirler için bir mutfağı birleştiren külliyeler (dini kurumlar) ve Osmanlı hanedanının kurucusu Orhan Gazi'nin türbesi yer alır. Bursa'nın tarihi merkezinin dışında kalan bir bileşen, bu sistemin başkente hinterlant desteği sağlandığını gösteren tek kırsal köyü olan Cumalıkızık köyüdür.

Cumalıkızık Nerededir?

Cumalızık Bursa'nın Yıldırım ilçesine bağlı şirin bir Osmanlı köyü. Bursa Cumalıkızık arası 12 kilometre doğuda ve ortalama 20 dakika, İstanbul Cumalıkızık arası 168 kilometre ve aşağı yukarı 2 saat 20 dakika mesafede.

Cumalıkızık'a Nasıl Gidilir?

Cumalıkızık, Türkiye'nin kuzeybatı bölgesinde yer alan Bursa, muhteşem doğa manzaraları, tarihi yerler ve kültürel deneyimler sunan güzel bir şehirdir. Şehre kara, deniz ve hava ulaşımı ile ulaşım sağlanmaktadır. Otobüsle seyahat edenler için, İstanbul'dan ve Türkiye'nin diğer bölgelerinden düzenli seferler sunan birkaç şirket var. Ziyaretçiler ayrıca İstanbul'dan Marmara Denizi'nin muhteşem manzarasını sunan Bursa'ya feribotla gidebilirler. Bursa'nın iç hat uçuşlarına ve birkaç uluslararası destinasyona hizmet veren kendi havalimanı Yenişehir Havalimanı da vardır. Köye Bursa'dan taksi veya yerel otobüsle kolayca ulaşılabilir. Ziyaretçiler Arnavut kaldırımlı dar sokaklarda gezinebilir.

Cumalıkızık’ta Gezilecek Yerler?

Cumalıkızık tarihi dokusuyla Bursa'da gezilecek yerler arasında bulunmaktadır. Cumalıkızık’ta gezilecek yerler aslına bakarsanız köyün her sokağı gezmeye değer bir şekildedir. Eski tarihi evler ile köy hayatının örneğini yaşayabileceğiniz yerler mevcuttur. Ayrıca Cumalıkızık Etnografya Müzesi ise Dünya Mirası Geçisi Listesi’nde yer alarak köyün değerini bize anlatmaktadır. Köyün camisi, Zekiye Hatun çeşmesi ile tek kubbeli hamamı gezilebilecek yerlerdendir. Ayrıca bu gezilecek yerler Osmanlı döneminden kaldığından dolayı size tarihi tekrar yaşatacaktır.

Cumalıkızık’ta Ne Yenir?

Cumalıkızık'ta Bursa'nın en sevilen yemeklerinden biri de İskender kebabı yenir. Adını Büyük İskender'den almıştır ve ince dilimlenmiş kuzu veya dana etinden pide üzerine servis edilir, üzerine domates sosu ve yoğurt konur. Bursa'nın diğer popüler yemekleri arasında sarımsaklı yoğurt ve tereyağlı sosla servis edilen içi etli mantı ve kaymak, şeker ve şerbetle yapılan Kemal Paşa tatlısı yer alıyor.
Cumalıkızık mutfağı, geleneksel Türk yemeklerine odaklanan daha rustik. Şehir, özellikle sıcak ekmek, peynir, zeytin, bal, tereyağı, reçel ve çaydan oluşan açık büfe kahvaltısıyla ünlüdür. Cumalıkızık'ın diğer popüler yemekleri arasında susamlı ekmek türü Simit ve pilavla servis edilen yavaş pişirilen kuzu yemeği Tandır Kebabı yer alıyor.
Sonuç olarak, Bursa ve Cumalıkızık mutfağı birbirinden farklı ve lezzetli yemekler sunmaktadır. Yöresel yemekler, zaman içinde bölgenin yemek geleneklerini şekillendiren farklı tatları ve kültürel etkileri sergilemektedir. 

Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu

Türkiye'nin kuzeybatısındaki Uludağ'ın eteklerinde yer alan Bursa ve Cumalıkızık, 14. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk başkentini ve padişahlığını kuran kentsel ve kırsal bir sistemin oluşumunu temsil ediyor. İmparatorluğun kuruluş sürecinde Bursa, kentin yayılımını belirleyen vakıf sistemi, mimari ve üslup gelenekleri bağlamında külliyelerle şekillenen ilk kent olmuştur.
Kentin kendine özgü gelişimi, beş padişahın (Orhan Gazi, I. Murad, Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmet, II. hamamlar), imaretler (mutfaklar) ve türbeler. Sosyal, kültürel, dini ve eğitsel işlevleri olan merkezler özelliği taşıyan bu külliyeler kentin sınırlarını belirlemiştir. Külliyelerin yakınlarına evler inşa edilmiş, zamanla külliyeleri çevreleyen mahallelere dönüşmüştür. Külliyeler, vakıf sistemi gereği kırsal alanla da ilişkilendirilmiştir. Örneğin Cumalıkızık'ın bir vakıf köyü olması, yani kalıcı olarak bir kuruma (külliye) ait olmasındaki amaç, tarihi belgelerde belirtildiği gibi Orhan Gazi Külliyesi'ne gelir sağlamaktı.
İstisnai şehir planlama metodolojisi, biri şehrin ticaret merkezinin çekirdeğini oluşturan beş padişah külliyesi ile Bursa'nın en iyi korunmuş vakıf köyü Cumalıkızık arasındaki ilişkide ifadesini bulur. Bu yöntem, 14. yüzyılın başlarında ilk Osmanlı başkentinin kuruluşu sırasında gelişti ve 15. yüzyılın ortalarına kadar genişledi.